Er is echter één schrijver die je de ware erfgenaam van Franz Kafka zou kunnen noemen en dat is volgens mij de Tsjech Bohumil Hrabal (1914-1997). In zijn oeuvre observeert hij de werkelijkheid vol ironie en absurde uitvergrotingen. Een surrealist pur sang.
Papierpletter
Een mooi voorbeeld is het boek 'Al te luide eenzaamheid'. Het verscheen in de donkere jaren zeventig, ondergronds. Een 'samizdat' - uitgave. De hoofdrol is weggelegd voor een papierpletter, die al 35 jaar lang in een Praagse kelder oud papier en boeken plet en redt. "Dat is mijn love story", aldus Hanta. En "in één maand plet ik gemiddeld zo'n 20 kuub boek, maar om voor dit godgevallige grabbelwerk de nodige kracht te vinden, heb ik in die 35 jaar zoveel bier gedronken, dat je er wel een vijftigmeterzwembad, een ruime kuip voor kerstkarpers, met lager mee kunt vullen."
Het pletten en redden is zijn lust en zijn leven.
Rattenoorlogen
Hanta heeft een redders-ziel. Af en toe redt hij mooie boeken uit de papierhoop die hij dan mee naar huis neemt of soms weggeeft. Zijn keldertje is, heel symbolisch, gesitueerd tussen de Drievuldigheidskerk en de riolen. "Daar in de riolen en de stinkholen zag ik de generale rattenstaven met hun strijdende rattenscharen overleg plegen." Hele oorlogen tussen de zwarte en de witte ratten ziet Hanta voor zijn geestesoog voltrekken.
En dan krijgt hij te horen dat zijn werk zal worden overgenomen door jonge arbeiders met een hydraulische persmachine en maakt hij zijn laatste kunstwerk.
Ultieme daad
Hanta vormt met zijn keldertje het centrum tussen de Kerk en de riolen. Het ligt op het snijpunt van leven en dood, droom en werkelijkheid, liefde en haat, boven - en onderwereld en hij besluit tot het verrichten van de ultieme daad: hij maakt een baal van de mooiste boeken met zichzelf in het midden en zet zijn machine aan. Daarmee zich zelf opheffend. De dood als onvermijdelijk einde van het verhaal. Dat is iets wat we ook kennen uit het werk van Kafka, evenals de hopeloze strijd tegen de machten die boven je gesteld zijn. Het wegduiken, vluchten, ook een Kafka-thema. Door Hrabal meeslepend uitgewerkt in het leven in de Praagse kelder. Hrabal die trouwens zelf ook onder het communistisch-regime in een oud papier depot gewerkt heeft.
