Lopen over het water dankzij beeldend kunstenaar Christo

10 Jaar na zijn grootschalige 'inpak'-project 'The Gates' in New York en 6 jaar na het overlijden van zijn vrouw, Jeanne Claude, is Christo gestart met een nieuw 'omhullings'-project: van 18 juni tot 3 juli gaat de bijna 80-jarige kunstenaar het Noord-Italiaanse meer van Iseo van glanzend geel-oranje getinte drijvende wandelpaden voorzien met een totale lengte van 3 kilometer. Het textiel dat de drijvende elementen bedekt, zet zich voort in het voetgangersgebied van zowel Sulzano als Peschiera Maraglio. De constructie deint mee op het water en vanuit de omringende bergen krijgt de bezoeker 'onverwachte en veranderende perspectieven op het werk', aldus Christo. Het project duurt 16 dagen.
  http://christojeanneclaude.net/ en http://www.thefloatingpiers.com/

Als postpakketje naar het 'vrije Westen'

Bij het grote publiek is Christo vooral bekend geworden dankzij de spectaculaire omhulling van de Rijksdag in Berlijn (zomer 1995). Voordien had hij al veel projecten gerealiseerd, zoals bijvoorbeeld het inpakken van de Pont Neuf in Parijs, maar Berlijn werd zijn victorie. Christo Javacheff (1935 in Bulgarije geboren) vluchtte in 1956 via Praag en Wenen naar het 'vrije Westen'. Hij bereikte West-Europa in een verzegelde postwagon, tussen de pakjes en postzakken. Toen de deuren open gingen en Christo 'werd uitgepakt' stapte er geen Bulgaarse academicus op het perron maar een 21-jarige jonge man, die een overweldigende vrijheid cadeau kreeg. Een nieuw leven als CHRISTO begon. Zou deze achtergrond de aanleiding geweest zijn om zich te ontwikkelen tot 'verpakkings'- kunstenaar? Ik vermoed dat dit een te gemakkelijke verklaring is. Christo zelf heeft hier in ieder geval nooit aan gerefereerd.

Publieke kunst

Voor Christo is zijn werk een 'belevenis'. Hij was daarmee een trendsetter in de kunst. Een beetje kunstenaar of museum anno nu maakt van zijn werk een 'event' of van de tentoonstelling een 'evenement'. Christo ziet zijn projecten echter als publieke kunst. Dat gaat verder dan een 'evenement'. Het echtpaar Christo en Christa (zoals Jeanne Claude ook wel genoemd werd omdat de twee onafscheidelijk waren) bewerkstelligden dit door hun werk letterlijk in de openbaarheid, in de maatschappij zelf, op te richten en iedereen van hoog tot laag bij de realisering van de monsterprojecten te betrekken. Het enthousiasmeren en overreden van overheden, het betrekken van omwonenden, de rechtzaken, het inhuren van werknemers, het betalen van verzekeringen, boetes, vergunningen, alles maakt deel uit van het kunstwerk.

Een magisch geschenk

Wat maakt het werk van Christo nou zo 'magisch'? Zelf heb ik dit ervaren in Berlijn. Maar voor die unieke belevenis had ik al verschillende pre-Christo momenten gehad. Bijvoorbeeld in de films van Visconti. De camera betreedt een door de familie verlaten stadspaleis. Ze verblijven die zomer op hun landgoed in de campagne. De meubels zijn bedekt met lakens en veranderen zo in bolle voorwereldlijke monsters. Magische beelden. Door de omhulling zijn de meubels eerder meer dan minder aanwezig en daarmee ook het recente verleden. 
In Berlijn heb ik niet het proces van de 'omhulling' zelf meegemaakt. Ik begreep wel van mensen die ik toen sprak dat het langzaam ontrollen van 70, 15 meter brede, stofbanen van zilverachtig alumiumfolie door Christo's alpinisten één van de hoogtepunten van het Rijksdag-project was. Ondanks de aanvankelijke weerstand tegen dit projcet heeft Christo de Duitsers weten te winnen voor zijn ingepakte Rijksdag. Ze kregen een cadeau. 

Woodstock aan de Spree

Twee weken lang was het één groot feest. Een feest an verbroedering van Ossies en Wessies, maar ook een feest van verbroedering van Duitsers met de rest van de Wereld. Uiteindelijk zijn er zo'n 3 miljoen mensen van over de hele wereld naar Berlijn gekomen om dit mee te maken. Er werd zelfs geproken over een "Woodstock aan de Spree'. Vrijwel unaniem oordeelden de media en de politici dat Duitsland dankzij Christo een stuk vlotter is geworden dan veel buitenlanders (en Duitsers) voor mogelijk hielden. In Spanje constateerde men bijvoorbeeld dat Christo mogelijk de eerste steen gelegd heeft voor een meer ontspannen Duitsland dat niet meer voortdurend met opgeklemde kaken door de wereld loopt. En de Britten ontdekten tot hun grote verbazing dat 'de Duitsers humor' hebben. De voorzitter van de Bondsdag zei dat ze niet 'had durven dromen dat het Duitse parlement door Christo's kunstwerk zo in waarde is opgewaardeerd. Deze boodschap gaat vanuit Berlijn de hele wereld over'. 

Time and place

Het uitpakken van de Rijksdag heb ik wel meegemaakt. Christo en zijn vrouw waren toen al naar New York vertrokken voor hun nieuwe project.
Ik had de Rijksdag al bij eerdere bezoeken gezien, kende de beladen geschiedenis van het gebouw en toch...Toen de doeken naar beneden vielen was het net alsof het gebouw een hele stevige massage in een Hamam had gehad. Ik bekeek het met volstrekt nieuwe ogen. En had me onbewust, na al die verbroederingsfeestjes, verzoend met het feit dat deze ooit zo zwaar beladen plek het nieuwe regeringscentrum zou worden van het verenigde Duitsland. Ik was zeker niet de enige die zo dacht. En dit is volgens mij het cadeau dat Christo Berlijn gegeven heeft: acceptatie van het nieuwe Duitsland. Niet alleen voor Christo, maar ook voor Berlijn, begon met het omhullen van de Rijksdag in die hete zomer van 1995 de victorie. Zoals het toen was zal het nooit meer worden. Ook niet voor Christo. Want hier - in die nu bruisende stad -, waren tijd en plaats op een unieke wijze verbonden. En dat levert, zo leert de geschiedenis, altijd memorabele kunst.

​Zoals bij al hun kunstwerken het geval was, zal ook dit werk volledig worden gefinancierd uit de verkoop van Christo's originele tekeningen, voorontwerpen en oudere (ingepakte) objecten. De onderdelen waaruit The Floating Piers wordt opgebouwd, worden na afloop verwijderd en industrieel gerecycled.